Tiếng Anh dở vì chương trình sai, phương pháp nhầm!

Qua 20 năm, khả năng tiếng Anh của người Việt vẫn lẹt đẹt. Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với giám đốc trung tâm tiếng Anh SPEAK UP để tìm hiểu nguyên nhân.

Nhiều công ty nước ngoài tới Việt Nam tìm nhân sự vất vả bởi người lao động thừa kỹ năng, thiếu ngoại ngữ. Theo chị, đâu là nguyên nhân?

Khác với trẻ em, là lứa tuổi có năng lực học tập cao, toàn thời gian tập trung học tập, dễ tiếp thu kiến thức theo phương pháp dạy học truyền thống; người lớn có quá nhiều rào cản ảnh hưởng đến tiến trình học tập như: ít môi trường thực hành, thời gian giới hạn, khả năng tiếp thu khác nhau, khả năng tài chính, nhu cầu và mục tiêu khác nhau, và đặc biệt là do chương trình học chưa phù hợp và phương pháp chưa hiệu quả.

Chị có thể phân tích kỹ hơn những khó khăn và giải pháp dành cho người lớn khi học Anh văn?

Thứ nhất, bàn về mô hình học truyền thống, những lịch học cố định vào các buổi tối trong tuần gây trở ngại cho việc đến lớp đều đặn của học viên người lớn. Thử nghĩ xem, sau một ngày đi làm mệt mỏi, người lớn phải đến lớp đúng giờ, đúng lịch cho sẵn, kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Việc bỏ học do lịch công tác đột xuất hay tăng ca là vấn đề thường xuyên diễn ra. Điều này khiến cho việc đến lớp là gánh nặng hoặc học viên sẽ nghỉ học dẫn đến nản không theo kịp lớp, chưa kể công việc mệt mỏi sẽ gây trở ngại cho việc tiếp thu kiến thức trên lớp.

Thứ hai, đa số các trung tâm Anh Ngữ trên thị trường cung cấp một chương trình giống nhau cho hàng chục nghìn học viên khác nhau, trong khi mỗi cá nhân có khả năng tiếp thu, mối quan tâm, mục đích, và công việc hoàn toàn khác nhau. Điều này khiến học viên tiêu tốn rất nhiều thời gian, công sức, và tiền bạc nhưng vẫn không đạt được kết quả như mong muốn. Chương trình học “đồng phục” khiến cho rất nhiều học viên nhàm chán cần được thay thế bằng chương trình cá nhân hóa từng học viên. Hiểu nôm na là mỗi học viên có một “số đo” riêng thì cần một “bộ quần áo” riêng. Ví dụ: nếu học viên thích học giao tiếp thì không cần tập trung đến lớp ngữ pháp hay đọc viết, nếu học viên thiếu vốn từ vựng thì cần tăng cường môn đọc viết v.v. Cá nhân hóa chương trình học là một trong những nỗ lực của các nền giáo dục tiên tiến trên thế giới.

Thứ ba, người lớn cần một phương pháp học tiếng Anh ít nỗ lực nhất. Cách học tập trung đọc viết, học ngữ pháp, ghép từ vựng tạo thành câu, v.v xét về khía cạnh ngôn ngữ thì đó là quy trình ngược. Quy trình thuận tự nhiên phải như trẻ con học tiếng mẹ đẻ: nghe mọi người xung quanh trò chuyện, tập nói, nói tốt rồi thì học ngữ pháp, đọc, viết.

Thứ tư, tại các trung tâm thị trường, học viên sẽ được học cả lý thuyết và thực hành ngay tại lớp. Quỹ thời gian được giao tiếp tiếng Anh của họ trở nên hạn chế hơn bao giờ hết, trong một lớp học với 12 đến 15 học viên, thời gian được nói nhiều khi chỉ vỏn vẹn 5 phút cho mỗi buổi học. Bên cạnh đó thiếu môi trường nên học viên chỉ có thể tập luyện trong 90 phút ngắn ngủi tại trung tâm. Thêm nữa, người Việt hay ngại nói tiếng Anh vì sợ sai, phát âm không chuẩn… Để xử lý rào cản này, cần cung cấp cho học viên cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh bên ngoài lớp học càng nhiều càng tốt, không có thời gian thì trung tâm phải tạo điều kiện cho họ học mọi lúc mọi nơi, học trên xe buýt, học trên đường đi làm, học ở nhà, nói chung là học 24/7, ở bất cứ nơi đâu trên thế giới.

Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy giải pháp nhìn thì dễ nhưng thực hiện không hề đơn giản. Vì thế hầu như chưa có trung tâm nào làm được.

Vậy SPEAK UP có giải quyết vấn đề tiếng Anh cho người lớn này được không?

Chúng tôi ứng dụng công nghệ tạo ra phương pháp học “may đo” để xử lý tất cả 4 khó khăn trên:

Vấn đề của người lớn là họ không có nhiều thời gian. Thế nên SPEAK UP đưa kiến thức qua internet, người học tranh thủ thời gian rảnh trên taxi, lúc đưa con đi học, chờ máy bay, chờ đối tác,… để học từng chút một. Nhờ thế, thời gian học tăng nhiều lần so với phương pháp truyền thống. Tại Châu Âu các học viên của Speak Up mất 1 năm từ người chưa tiếp xúc với tiếng Anh lên tới trình độ Intermedia (Nói chuyện lưu loát với người bản xứ) thay vì các học viên tại Việt Nam cần đến 2 năm rưỡi.

Bên cạnh đó, chúng tôi cho phép họ chọn lịch học linh động tùy theo thời gian rảnh. Họ hay gặp việc đột xuất như đi công tác, tiệc công ty, con ốm, về thăm gia đình chồng… rất dễ nghỉ học đột ngột. Chúng tôi giúp họ không mất bài bằng cách cho họ quyền hủy buổi học qua internet tối thiểu 24h trước ngày học.

Chúng tôi biết cách học cũ không có tác dụng, vì thế chúng tôi ứng dụng phương pháp học tích hợp (blending method). Ứng dụng công nghệ thông tin vào. 50% thời gian học viên sẽ ở trên lớp với giáo viên, 50% còn lại tự học online qua internet. Nếu theo phương pháp truyền thống rất khó xử lý bài toán này, bởi chi phí phục vụ nhu cầu của một người sẽ rất cao, chỉ dành cho người có nhiều tiền.

Đồng thời, chúng tôi tạo động lực cho họ bằng chương trình “may đo”. Người lớn học tiếng Anh để sử dụng kiếm tiền hay thăng tiến ngay, nên chúng tôi đào tạo theo nhu cầu của từng người để họ tiết kiệm thời gian. Ví dụ như thư ký cần soạn thảo văn bản thì tăng giờ học đọc viết, cắt bớt phần giao tiếp đi. Nhân viên IT giỏi đọc viết rồi nhưng không nói chuyện bằng tiếng Anh được thì tăng thời gian nghe nói lên. Bên cạnh đó,phương pháp của SPEAK UP khiến học viên luôn cảm thấy nhẹ nhàng tự nhiên chứ không bao giờ nhọc nhằn. Vì thế, tiếng Anh đối với họ rất dễ dàng và thoải mái, cùng với sự tiến bộ hằng ngày thì họ sẽ tích cực tới lớp thôi.

Xin cảm ơn những chia sẻ của chị!